Polskie banki poza uruchomieniem bezpośrednich działań własnych, wskazanych w Komunikacie ZBP nr 1 z 16 marca 2020 r. , wspierających klientów dotkniętych skutkami epidemii COVID-19, możliwych na bazie dostępnych regulacji i środków, przystąpiły do wspierania klientów z wykorzystaniem instrumentów udostępnianych przez sektor publiczny.
Banki rozpoczęły w ubiegłym tygodniu uruchamianie finansowania przedsiębiorców oraz jednostek samorządu terytorialnego, wykorzystując środki krajowe i unijne. Do dyspozycji klientów banków zostanie postawionych ponad 120 mld zł preferencyjnych zabezpieczeń kredytowych ze środków krajowych i unijnych.
1. Banki już wspierają klientów:
- MŚP z wykorzystaniem krajowych gwarancji de minimis COVID-19 Banku Gospodarstwa Krajowego. Do 30 marca br. 18 banków komercyjnych i oba zrzeszenia banków spółdzielczych (BPS i SGB) uruchomiły możliwość odnawiania, wydłużania lub udzielania nowych kredytów z antykryzysowym zabezpieczeniem spłat kredytów. Przedsiębiorstwa mikro, małe i średnie firmy, mogą skorzystać z bezprowizyjnego zabezpieczenia w wysokości do 80% kwoty kredytu, o wydłużonym okresie zabezpieczenia do 39 miesięcy dla kredytów obrotowych. Kredyty takie są dostępne dla przedsiębiorstw, które na 1 lutego br. nie miały zaległości w US i ZUS. Szacunki wskazują, że do końca 2020 roku może zostać udzielonych w ten sposób ponad 20 mld zł nowych kredytów.
- MŚP i midcap1 z wykorzystaniem gwarancji UE (z udziałem EFI i EBI): 9 banków komercyjnych i oba zrzeszenia banków spółdzielczych udzielają kredytów objętych 80% gwarancjami BGK o okresie do 99 miesięcy, zabezpieczonych regwarancjami Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego (EFI). Banki i instytucje z grup bankowych oferują finansowanie z bezpłatnymi gwarancjami EFI. 18 marca br. Grupa Europejskiego Banku Inwestycyjnego ogłosiła wsparcie dla przedsiębiorstw, przez pożyczki i gwarancje, umożliwiające wygenerowanie 40 mld euro preferencyjnych kredytów na rynku europejskim. Polskie banki już zadeklarowały zainteresowanie wsparciem klientów z tej puli. Pomocy doradczej udziela im Krajowy Punkt Kontaktowy przy ZBP.
2. Banki i bankowe spółki leasingowe, adekwatnie do przyjmowanych nowych regulacji dot. COVID-19, zamierzają w ciągu najbliższych tygodni wesprzeć przedsiębiorstwa oraz jednostki samorządu terytorialnego przy pomocy:
- ponad 100 mld zł gwarancji i poręczeń BGK dla spłat kredytów (do 250 mln zł) średnich i dużych przedsiębiorców, podejmowanych na zapewnienie płynności finansowej (ok. 120 mld zł planowanej akcji kredytowej);
- 0,5 mld zł dopłat BGK do oprocentowania odnawialnych i nieodnawialnych kredytów obrotowych MŚP i dużych firm udzielanych w celu zapewnienia płynności finansowej zagrożonej lub utraconej w zw. z COVID-19, (ok. 30 mld zł planowanej akcji kredytowej);
- wyższych (nawet do 100%) ubezpieczeń i gwarancji KUKE dla inwestycyjnych kredytów eksportowych;
- leasingu refinansującego leasing operacyjny i gwarancji ARP dla spłat rat leasingowych przedsiębiorców branży transportowej w trudnej sytuacji;
- współpracy z ARP w zakresie pożyczek restrukturyzacyjnych dla przedsiębiorców w trudnej sytuacji;
- wyższych dopłat BGK do kredytów technologicznych, obejmujących w czasie COVID-19 także szerszy katalog kosztów kwalifikujących się do refundacji;
- uproszczeń operacyjnych i finansowych, ułatwiających dostęp do pożyczek i kredytów poręczanych lub gwarantowanych w ramach programów krajowych i regionalnych, dystrybuowanych w ramach unijnej Polityki Spójności w Polsce;
- uproszczeń operacyjnych w krajowych lub unijnych programach publicznych, ułatwiających dostęp do kredytów komercyjnych (np. pomostowych, podejmowanych dla realizacji projektów unijnych);
- dodatkowej akcji kredytowej dla JST, w zakresie wygenerowanym przez specustawę COVID-19 z 28 marca br.;
- dopłat ARiMR do oprocentowania i gwarancji BGK oraz KOWR dla rolników i przedsiębiorców sektora rolno-spożywczego, w tym w trudnej sytuacji.
Należy podkreślić, że wszystkie ww. formy wsparcia stanowią wsparcie dla klientów banków, a nie samych banków. Banki zobowiązane są zaś do tzw. transferu korzyści pomocowej do klienta i są monitorowane w tym zakresie.
Banki liczą na szybkie zakończenie prac zainicjowanych w ostatnich dniach przez władze państwowe. Zapowiedziana przez rząd „Tarcza Antykryzysowa” składa się z wielu elementów. Pakiet legislacyjny przyjęty przez Sejm 28 marca br. wymaga pilnego uzupełnienia o niezbędne dodatkowe zmiany sygnalizowane przez liczne środowiska - nie tylko bankowe - celem zapewnienia możliwości przyjścia z pomocą przez m.in. banki, przedsiębiorcom i konsumentom dotkniętym skutkami pandemii koronawirusa. W szczególności pilne jest uzupełnienie o specjalną regulację umożliwiającą dalsze finansowanie przez banki przedsiębiorców dotkniętych COVID-19.
1) Midcap: we wskazanych tutaj programach UE to przedsiębiorca zatrudniający pomiędzy 250- 3000 osób lub zatrudniający do 250 osób, ale osiągający roczny obrót lub wartość bilansową powyżej górnej granicy dla MŚP.
Zobacz również Komunikat nr 1