Przybyłych na konferencję powitał Paweł Minkina, wiceprezes Centrum Procesów Bankowych i Informacji. Przypomniał on, iż IT@BANK 2024 stanowi od wielu już lat niepowtarzalną szansę na wymianę doświadczeń pomiędzy przedstawicielami sektora bankowego, dostawcami rozwiązań technologicznych dla rynku finansowego, instytucjami doradczymi i przedstawicielami świata nauki.
– Tematyka kolejnych sesji IT@BANK tradycyjnie już koncentruje się na aktualnych trendach technologicznych oraz ich oddziaływaniu na sektor bankowy i kształtowanie się relacji pomiędzy instytucjami finansowymi a klientami – zaznaczył Paweł Minkina, dodając, iż czynnikiem determinującym funkcjonowanie gospodarki i życia społecznego, jest dziś AI.
Już od kilku lat w bankowości sprawdzają się rozwiązania bazujące na uczeniu maszynowym, jak czatboty, zaawansowane systemy antyfraudowe czy zautomatyzowana ocena ryzyka kredytowego. O poziomie zaawansowania cyfrowego rodzimej bankowości świadczą rezultaty najnowszej edycji badania Digital Banking Maturity, w której polskie banki po raz kolejny zajęły wysokie pozycje.
– To dzięki szeroko rozumianym rozwiązaniom IT możliwa jest optymalizacja customer experience na skalę niewyobrażalną w tradycyjnej gospodarce, technologia pozwala też niejednokrotnie na skrócenie time to market, dzięki czemu rynek jest w stanie reagować nieporównanie szybciej na ewoluujące oczekiwania klienta – stwierdził Paweł Minkina.
Adaptacja do ewoluujących realiów technologicznych i regulacyjnych to wyzwanie, ale i szansa dla sektora finansowego.
Dr Tadeusz Białek zauważył, iż postępująca transformacja rynku finansowego w Polsce dokonywała się, i w dalszym ciągu dokonuje w sposób płynny i naturalny, sprzyjając włączaniu do obrotu elektronicznego całego społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem grup zagrożonych wykluczeniem cyfrowym. Technologie przenikają i dyskretnie wypełniły naszą codzienność, a siłą napędową innowacji jest chęć ich wykorzystania dla poprawy codziennego funkcjonowania ludzi. To właśnie banki jak nikt zdają sobie sprawę, iż technologia powinna służyć człowiekowi, nie na odwrót.
Przejawem tej filozofii jest hiperpersonalizacja usług finansowych, czyli zdolność dostarczania zindywidualizowanej oferty, uwzględniającej dotychczasowe doświadczenia, preferencje i oczekiwania klientów.
Obszar relacji bank-klient nie jest jedynym, który może zrewolucjonizować sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe. Również na zapleczu banków wiele czynności, wykonywanych dotąd przez ludzi, mogą przejąć maszyny, uwalniając zasoby ludzkie do bardziej kreatywnych zadań.
– Chcąc uzyskać ten efekt, należy przede wszystkim wskazać obszary, w których potencjalne wykorzystywanie inteligentnych algorytmów pozwoli uzyskać największą wartość dodaną – dla samego banku, jego klientów a także pracowników, którzy dzięki współdziałaniu pomiędzy ludźmi a robotami będą mogli kształtować w lepszy sposób swą ścieżkę kariery, osiągając kompetencje na nowych, perspektywicznych kierunkach – stwierdził prezes ZBP.
Wspomniał on, iż użycie AI i uczenia maszynowego pozwala przekraczać kolejne granice, automatyzując procesy, które jeszcze do niedawna wydawały się wyłączną domeną człowieka. Przykładem może być dynamicznie rozwijająca się analiza predykcyjna, ale i rozwiązania z zakresu cyberbezpieczeństwa.
– Dzięki analizie dużych zasobów danych oraz międzysektorowej wymianie informacji banki, ale również inni uczestnicy obrotu gospodarczego, będą w stanie jeszcze skuteczniej identyfikować podejrzane zachowania w przestrzeni wirtualnej i na tej podstawie podejmować odpowiednie kroki, rozwijając modele prewencyjne – wskazał dr Tadeusz Białek.
Podkreślił on, iż umiejętna adaptacja do tak szybko ewoluujących realiów – technologicznych, ale i regulacyjnych, determinujących w znacznym stopniu sytuację na rynku – stanowi wyzwanie, ale i szansę dla sektora finansowego.
– Dotychczasowa historia polskiej bankowości, jej dynamiczny rozwój technologiczny na przestrzeni ostatnich trzech dekad i zdolność do absorpcji innowacji jest dobrym przykładem i inspiracją dla całej polskiej gospodarki – dodał prezes ZBP.
Jak wdrożyć AI i tego nie żałować?
O tym mówił Paweł Białka, Executive Partner w firmie Gartner. Podkreślił on, iż obecnie modele językowe są udostępniane mniej więcej co 2,5 dnia. W ślad za rozwojem AI postępuje świadomość władz spółek odnośnie korzyści, związanych z jej wykorzystaniem – w roku 2022 r. tylko 20% prezesów twierdziła, że AI będzie mieć wpływ na ich branżę, w 2023 odsetek ten wynosił 60%, obecnie ¾ zarządzających firmami dostrzega potencjał sztucznej inteligencji. Rzecz w tym, że obecnie jesteśmy zarówno w szczycie nierealnych oczekiwań odnośnie AI, jak i w dołku rozczarowań.
Dzieje się tak, ponieważ mamy do czynienia z dwoma niezależnymi wyścigami AI, pierwszy prowadzą nastawieni optymistycznie dostawcy, drugi to wyścig firm, które próbują wdrożyć te rozwiązania i mieć z tego zysk – i tu pojawiają się rozczarowania. Obejmują one choćby optymalizację wykorzystania pracowników, okazało się bowiem, iż osiągnięcie wzrostu efektywności pracowników przez zastosowanie narzędzi AI nie jest tak oczywiste, jak by się wydawało.
Wprawdzie połowa zysku z wdrożenia AI osiągnięta została dzięki poprawie efektywności własnych pracowników, ale mamy równocześnie do czynienia z tzw. wyciekiem produktywności. Nawet 30% czasu, oszczędzonego przez AI zatrudnieni wykorzystują na własne prywatne cele, zamiast wykonywać w tym czasie zadania na rzecz pracodawcy, podkreślił Paweł Białka.
Największą barierę dla rozwoju AI stanowią jednakże koszty wdrożenia, według aktualnych analiz problem ten przewyższa wyzwania związane z prywatnością, bezpieczeństwem czy halucynacjami AI. Prelegent przypomniał, iż ten sam problem dotyczył swego czasu cloud comptingu, co znalazło odzwierciedlenie w powiedzeniu „chmura, chmura, aż przyszła faktura”.
Warto podkreślić, iż AI wdrażana intencjonalnie nie jest jedynym, ani największym źródłem AI. Dostawcy systemów uwzględniają elementy AI w dostarczanych narzędziach, a efektem jest wzrost cen nawet o 30%, dodał Paweł Białka.
AI to również skokowy wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną, dość przypomnieć, iż Microsoft uruchamia wygaszoną elektrownię atomową w Pensylwanii tylko po to, by zasilać data center.
Na ile sztuczna inteligencja (AI) jest obecna we współczesnej bankowości, i czy instytucje finansowe są gotowe na wdrożenie rozwiązań z tego obszaru? Problematyka AI na rynku finansowym była przedmiotem pierwszej sesji tegorocznego IT@BANK.
Stwierdzenie byłego prezesa PKO Banku Polskiego, iż bank jest firmą technologiczną z licencją bankową, wywołało kilka lat temu poruszenie na rynku finansowym. Czy faktycznie tak jest, a może instytucje finansowe jedynie korzystają z technologii w celu realizacji zasadniczych celów, które nie zmieniły się od dekad?
Na ten temat rozmawiali Karol Mazurek, dyrektor zarządzający Accenture i Jarosław Hermann, członek zarządu Banku Millennium.
Jarosław Hermann podkreślił, że w bankowości kluczowe znaczenie ma komponent ryzyka, z uwagi na fakt, iż instytucje finansowe muszą w pierwszej kolejności troszczyć się o bezpieczeństwo środków, powierzonych przez deponentów.
Fakt ten odróżnia banki od innych podmiotów z branży IT, dodał reprezentant Millennium. Generalnie jednak we współczesnym banku i jego strategii trudno byłoby znaleźć obszar pozbawiony komponentu technologicznego.
– Oferujemy te produkty i usługi, które mają bardzo silny, kluczowy komponent technologiczny – dodał Jarosław Hermann.
Rodzi to nowe szanse, ale i wyzwania, jako że bankowcy muszą oduczyć się dotychczasowego modelu funkcjonowania organizacji i przejść do nowej filozofii, wyznaczanej przez cloud computing i platformizację.
Gdzie powinna przebiegać granica między budową własnych wdrożeń w bankach a korzystaniem z rozwiązań dostarczanych w modelach as a service? Przedstawiciel Banku Millennium uważa, że własny development należy stosować tam, gdzie bank jest w stanie zbudować wyraźną przewagę konkurencyjną, w przeciwnym razie, gdyby własne wysiłki okazały się zbyt złożone lub nie były w stanie wyzwolić spektakularnego efektu, powinno się korzystać z usług platform.
AI w bankach a kwestie regulacyjne
W dyskusji nawiązywano również do kwestii regulacyjnych, Karol Mazurek przypomniał, iż nadzór zamierza wycofać się z tzw. komunikatu chmurowego z początkiem przyszłego roku, z uwagi na implementację jednolitego, unijnego prawa regulującego m.in. ten obszar.
Jarosław Hermann przypomniał, iż obecne ramy regulacyjne spowalniały wdrażanie niektórych rozwiązań, w związku z tym wejście w życie jednolitych europejskich uregulowań, zawartych w DORA może przyspieszyć wdrażanie innowacji.
Uczestnicy dyskusji zwracali też uwagę na gruntowną zmianę w podejściu, jaka dokonała się po wybuchu wojny w Ukrainie – wcześniej mówiło się głównie o cyberbezpieczeństwie, teraz na pierwsze miejsce wysuwa się kwestia odporności cyfrowej.
Jarosław Hermann przypomniał, iż w budowie tej odporności olbrzymią rolę odgrywa chmura, co znalazło swe potwierdzenie w przypadku banków ukraińskich.
– Chmura daje dość wysoki poziom bezpieczeństwa dla systemów, które chcielibyśmy, żeby były super bezpieczne – dodał przedstawiciel Banku Millennium.
Warunkiem skutecznego wdrażania AI jest automatyzacja
O tym, jak AI może zmieniać współczesną bankowość, mówił Dale Cheeseman, Senior Manager, Intelligent Automation w firmie ServiceNow. Przypomniał on, iż AI ma dziś dwa oblicza, tradycyjne w postaci algorytmów głębokiego uczenia się i innowacyjne, czyli GenAI, pozwalająca na tworzenie własnych treści.
W bankach rzecz jasna chodzi o to, by AI wspomogła biznes w maksymalnej automatyzacji procesów, ich przyspieszeniu i zwiększeniu efektywności. Aż 73% przedstawicieli sektora bankowego uważa, że AI radykalnie zmieni funkcjonowanie banków w ciągu najbliższych trzech do pięciu lat, podkreślał Dale Cheeseman.
Należy jednak pamiętać, iż instytucje finansowe nie uzyskują jeszcze najwyższych zwrotów z transformacji cyfrowej. Największe korzyści, jakie można osiągnąć dzięki informatyzacji to nie tylko obniżone koszty i wyższa rentowność, ale również ograniczenie struktury silosowej, tymczasem wielu przedstawicieli branży finansowej w dalszym ciągu myśli silosowo.
Jeśli chodzi o koszty, to w bankach, które wdrożyły AI udało się je obniżyć niemal o 60%. Sama transformacja w kierunku AI dokonywana jest w sektorze w różnym tempie, pionierzy skupiają się na doświadczeniu klienta, priorytet mają zatem te procesy, które przynoszą korzyści klientom.
Przedstawiciel ServiceNow zwrócił jednak uwagę, iż warunkiem skutecznego wdrażania AI jest automatyzacja, co musi być zaakceptowane przez instytucje finansowe. Tymczasem w wielu z nich procesy w dalszym ciągu realizowane są ręcznie, co widać choćby w takich przypadkach jak procedowanie wniosku o kredyt hipoteczny.
W jakich obszarach polska bankowość wykorzystuje rozwiązania z zakresu sztucznej inteligencji (AI)? Kwestii tej poświęcona była debata, przeprowadzona podczas pierwszej sesji IT@BANK. Wprowadzeniem do dyskusji było wystąpienie Marka Młyńca, Partner, Technology Consulting Leader w PwC Polska.
Marek Młyniec przedstawił wyniki badań, realizowanych przez PwC, które wykazały kilka kluczowych trendów na współczesnym rynku finansowym. Pierwszy z nich to umiejętność antycypacji działań regulacyjnych, tak by być w stanie przygotować systemy i architekturę bankową na przyszłe wymogi, wynikające z dopiero procedowanych przepisów prawa.
Kolejnym priorytetem jest osiąganie wyników finansowych, w tym również redukcja kosztów i skupienie się na inwestycjach w technologie, które są w stanie przynosić realne korzyści.
Ważne znaczenie ma też przyspieszenie zmian technologicznych, w tym rozwój ekosystemów i architektury chmurowej, która zapewnia odpowiedni dostęp do danych.
Do tego dochodzą oczywiście nadzieje, wiązane z implementacją AI, również w zakresie poprawy efektywności wykonywania pracy ludzkiej.
Generalnie transformacja technologiczna w dalszym ciągu postrzegana jest jako olbrzymia szansa dla biznesu – 56% prezesów ankietowanych przez PwC twierdziło, że to właśnie ona stanie się kluczowym czynnikiem, kształtującym biznes na przestrzeni najbliższych lat, natomiast 70% CEO jest przekonanych, iż GenAI wpłynie na konkurencyjność ich branży.
Najbardziej zaawansowanym sektorem, jeśli chodzi o plany wykorzystania AI, pozostaje w dalszym ciągu branża finansowa. Ponad 80 instytucji finansowych inwestuje w rozwiązania wykorzystujące sztuczną inteligencję.
Największym problemem we wdrażaniu AI okazują się być… niewystarczające zasoby ludzkie – niemal 70% firm deklaruje poważne problemy kadrowe, a tylko co dziesiąty podmiot dysponuje wystarczającymi zasobami, by bez przeszkód realizować strategie AI.
Warunki implementacji AI w polskim sektorze finansowym
Wątek gotowości polskiego sektora finansowego na implementację AI kontynuowany był w debacie eksperckiej, moderowanej przez Adama Kępę, Director, Technology Consulting w PwC Polska.
Uczestniczyli w niej Mariusz Bukowski, Head of Data & AI w Nest Banku; Anna Link, Director Strategy and Management Department SME & Corporate Banking Area w BNP Paribas Banku Polska; Jarosław Orlikowski, wiceprezes zarządu tymczasowo kierujący pracami zarządu Banku Pocztowego i Wojciech Zaskórski, General Manager w Lenovo Polska.
Generalnie polski biznes, również finansowy, podchodzi do wdrożenia AI w sposób konserwatywny – o ile w skali globalnej 70% liderów firm dostrzega wpływ AI na konkurencyjność, to w polskim biznesie takich odpowiedzi padało jedynie 30%.
Jak wygląda sytuacja w branży bankowej z perspektywy zarządu, klienta i pracownika? Jarosław Orlikowski podkreślił, iż wdrożone w Banku Pocztowym rozwiązania wspomagające pracowników w zakresie chociażby przeglądania dokumentacji, sprawdziły się doskonale.
Z kolei implementacja copilotów zdaniem programistów nie spowodowała istotnej poprawy osiąganych rezultatów. Pojawia się pytanie – na ile jest to faktycznie efekt skuteczności tych systemów, a na ile odruch obronny ze strony informatyków, którzy obawiają się o utratę zatrudnienia.
Stopień wdrażania AI zależy też od profilu instytucji finansowej
Odnośnie perspektywy klienta Anna Link podkreślała, że ambicje przeciętnego użytkownika systemów bankowych, by zapewniały one szybką i prosta obsługę, nie zawsze dają się łatwo pogodzić z wymaganiami regulacyjnymi, które przewidują chociażby potrzebę pozyskiwania dodatkowych informacji od klientów.
Rzecz w tym, że wszyscy dopiero uczą się wykorzystywania narzędzi wspólnej inteligencji i generalnie postęp jest najbardziej dostrzegalny w procesach wewnętrznych.
Łatwość wdrażania AI zależy też od profilu instytucji finansowej. O ile w przypadku banków detalicznych czy obsługujących MŚP jest to prostsze, to segment korporacyjny daje ograniczone pole do wykorzystania tych narzędzi, choć jest to oczywiści możliwe. Generalnie przyszłością jest współdziałanie pracowników z narzędziami sztucznej inteligencji.
– Dążymy do tego, żeby środowisko w pracy naszych doradców było jak najbardziej ergonomiczne, żeby te procesy były zautomatyzowane tam, gdzie mamy czynności powtarzalne, rutynowe, gdzie nie generują one wartości dodanej – dodała Anna Link.
Mariusz Bukowski przypomniał, iż tradycyjna AI znana jest już od kilkudziesięciu lat, podczas gdy jej wersja generatywna zadebiutowała 10 lat temu, natomiast spopularyzowała się na przestrzeni ostatnich dwóch lat.
Rzecz w tym, że o ile konwencjonalna sztuczna inteligencja jest deterministyczna, to jej młodsza siostra potrafi dawać rezultaty nieprzewidywalne.
Podczas tegorocznej konferencji IT@BANK wręczono nagrody laureatom rankingu Miesięcznika Finansowego BANK – IT@BANK 2024. Laureatem nagrody indywidualnej Rankingu IT@BANK 2024 - Wizjoner Rynku został Adam Marciniak, prezes zarządu VeloBank SA. Tytuł Produktu Roku otrzymał N!Asystent - rozwiązanie dostępne w aplikacji mobilnej Nest Banku. Nagrodę główną przyznano firmie Heuthes Sp. z o.o.
Oprócz nagrody głównej w Rankingu IT@BANK 2024 – przyznano także wyróżnienia w kategoriach dodatkowych:
- Najbardziej efektywna firma IT – laureatem nagrody jest Comp S.A.
- Firma IT o największym potencjale rozwojowym – tym tytułem wyróżniono Deviniti Sp. z o.o.
- Liderem rozwiązań IT dla instytucji finansowych jest Zakład Usług Informatycznych Novum sp. z o.o.
- Lider rozwiązań IT dla banków spółdzielczych – ten tytuł przypadł także Zakładowi Usług Informatycznych Novum sp. z o.o.
- Instytucja finansowa – Lider innowacyjności według firm IT – to wyróżnienie otrzymał PKO Bank Polski S.A
IT@BANK – nagroda Wizjoner Rynku 2024
W laudacji wygłoszonej podczas wręczania nagrody Adamowi Marciniakowi powiedziano, że stworzył i poprowadził zespół doświadczonych menedżerów, którzy podjęli się trudnego projektu stworzenia nowej, stabilnej marki bankowej w rekordowym czasie pięciu tygodni.
Jako lider i wizjoner skierował rozwój VeloBanku na tory nowych technologii, by z sukcesem przeprowadzić Bank przez proces resolution. Pozyskał także inwestora branżowego i w ten sposób zadbał o stabilność polskiego sektora finansowego.
W przeszłości współtworzył takie rozwiązania jak BLIK, IKO czy Chmurę Krajową. Silne, innowacyjne i wizjonerskie przywództwo w VeloBanku przekuł w sukcesy produktowe, takie jak VeloKonto, hipotekę zdalną VeloDom, kredyt konsumencki z aplikacji VeloFotka czy platformę e-commerce VeloMarket
W rozwijaniu usług i produktów bankowych zespół pod jego kierownictwem kładł nacisk na potrzeby współczesnych konsumentów w każdym wieku, z różnymi potrzebami, na różnych etapach życia.
Bank działa, aby być blisko wartości ważnych dla klientów: transparentności, bezpieczeństwa, zrozumienia i nowoczesności. Dzięki ciągłemu rozwojowi i wdrażaniu innowacyjnych produktów i usług, w niespotykanym do tej pory czasie Bank zapewnia nową jakość bankowości. W tworzeniu innowacyjnych projektów Adam Marciniak wykracza poza tradycyjnie rozumianą bankowość.
Za swoje zasługi otrzymał m.in. tytuł Ambasadora Gospodarki Elektronicznej, tytuł Innowatora Rynku Bankowego w rankingu 50 największych banków w Polsce oraz nagrodę im. prof. Remigiusza Kaszubskiego za tworzenie bezpiecznej firmy w chmurze oraz zaangażowanie w cyfryzację społeczeństwa.
IT@BANK – Produkt Roku 2024
W uzasadnieniu nagrody przyznanej rozwiązaniu Nest Banku napisano:
N!Asystent – to jeden z pierwszych na polskim rynku bankowym wirtualny asystent klienta zasilony AI. Jest oparty na modelu ChatGPT-4. Oprócz bazy wiedzy, model ma dostęp do regulaminów, cenników oraz informacji produktowych Nest Banku. Z N!Asystentem można rozmawiać w tzw. języku naturalnym.
Docelowo N!Asystent będzie miał także dostęp do wiedzy o produktach i usługach, z których korzysta klient. Jego kluczową funkcją ma być automatyzacja operacji bankowych wspierana sztuczną inteligencją.
Źródło: BANK.pl