Otwierając spotkanie prof. Ewa Miklaszewska wskazała, że banki są bardziej rentowne w krajach, w których: mają więcej finansowania depozytowego, jest więcej kredytów hipotecznych o zmiennym oprocentowaniu, system bankowy jest bardziej skoncentrowany, banki są bardziej efektywne kosztowo, otoczenie makroekonomiczne jest korzystne. W kontekście toczącej się dyskusji o możliwości nakładania na sektor bankowy dodatkowych podatków od zysków nadzwyczajnych, prof. Miklaszewska podkreśliła: „Jak wynika z badań, wszystkie zyski nadzwyczajne są krótkookresowe, zaś pozycję kosztowe mają charakter strukturalny”. Lepszym rozwiązaniem niż kolejny podatek byłoby z punktu stabilności sektora podniesienie stawki bufora antycyklicznego.
Przedstawiając diagnozę rentowności sektora bankowego w Polsce, dr Radosław Ciukaj wskazał, że w latach 2010-2024, polski sektor charakteryzował się na tle innych krajów UE umiarkowaną rentownością aktywów. Wskaźnik ROE polskiego sektora bankowego za 2023 r. oraz za 3 kwartały 2024 wzrastał, jednak nadal jest istotnie niższy, niż rentowność kapitałów własnych sektorów bankowych Krajów Nadbałtyckich, krajów Europy Środkowej oraz Krajów Skandynawskich. Także w porównaniu do innych sektorów gospodarki krajowej sektor bankowy wypada blado. Na 18 kategorii PKD, średnia wartość ROE polskiego sektora bankowego plasuje go dopiero na 11 miejscu, a pod względem ROA – na ostatnim.
Oceniając poziom kredytowania gospodarki, polski rynek wypada znacząco poniżej unijnej średniej. Jak podkreślił Bartłomiej Balawejder, zarówno kredytowanie przedsiębiorstw, jak i gospodarstw domowych w ujęciu do PKB jest w Polsce blisko dwukrotnie niższe niż wynosi średnia UE za lata 2010 – 2023. Z drugiej strony, dane o dostępności kredytu dla MSP, mierzone odsetkiem przedsiębiorstw, które uzyskały pełną kwotę wnioskowanego kredytu, wskazują że polskie przedsiębiorstwa mają wciąż stosunkowo dobry dostęp do finansowania — lepszy niż większość przedsiębiorstw w innych krajach UE. Świadczy to o sprawnie działającym sektorze bankowym, odpowiadającym na potrzeby kredytowe przedsiębiorstw w zakresie pozyskania kapitału.
Konkludując dr K. Kil wskazał, że kluczowe znaczenie ma utrzymanie rentowności sektora bankowego co najmniej na poziomie oczekiwanej przez inwestorów stopy zwrotu z kapitału. Utrzymanie stabilnego poziomu rentowności jest jednocześnie kluczowym czynnikiem umożliwiającym bankom zbudowanie kapitałów na potrzeby kreacji akcji kredytowej oraz finansowania inwestycji w obszarze innowacyjności i bezpieczeństwa technologicznego. Pożądana byłaby także modyfikacja sposobu szacowania podatku bankowego, poprzez zmianę jego modelu z majątkowego na dochodowy (np. zwiększenie poziomu CIT) lub poprzez uwzględnienie impulsów promujących aktywność kredytową banków w szczególności w obszarze kredytowania inwestycji przedsiębiorstw oraz zrównoważonego finansowania (zmiana podstawy na najczęściej stosowany model oparty na pasywach, uwzględniający depozyty gwarantowane).
Pełny zapis webinaru jest możliwy do odtworzenia na stronie www.pabwib.pl