Omawiając modele biznesowe na rynku bankomatów, dr B. Lepczyński zwrócił uwagę, że na polskim rynku dominują bankomaty operatorów niezależnych, co ma znaczące implikacje dla obrazu rynku. Są one głównie instalowane w dużych miastach i ich utrzymywanie jest uzasadnione rentownością prowadzonego biznesu. W tej sytuacji rola banków spółdzielczych staje się krytyczna, jeśli chodzi o zapewnienie klientom dostępu do gotówki. O ile sektor banków spółdzielczych ma kilkunastoprocentowy udział w rynku, to jeśli weźmiemy pod uwagę tylko miasta poniżej 30 tys. mieszkańców – udział ten rośnie do blisko 30%.
Jak zauważył prof. S. Kasiewicz, na rynku płatności obecnie dokonuje się rewolucja, a najważniejszym czynnikiem, który ją powoduje, są innowacje. Trzeba jednak pokreślić, że w okresie dużych kryzysów, posiadanie gotówki daje klientom banków znaczące poczucie bezpieczeństwa. Z tego względu, nawet klienci niekorzystający na co dzień z płatności gotówkowych, są niezadowoleni z prób ograniczenia tej możliwości.
Prof. L. Kurkliński dokonał oceny rentowności bankomatów bankowych oraz operatorów niezależnych. O ile rentowność ATMów bankowych jest głęboko negatywna i ciągle spada ze względu na znaczący wzrost kosztów obsługi bankomatów, w przypadku ATMów operatorów niezależnych udaje się osiągnąć dodatnią rentowność. Nie zmienia to jednak faktu, że koszty transakcji bankomatowych są blisko 2-krotnie wyższe od stawek opłaty interchange, przez co ich utrzymywanie staje się nieopłacalne. Zespół badawczy zaproponował, aby w tym kontekście wprowadzić model dotacyjny w celu zapewnienia obecności bankomatów – oparty na wpłatach NBP, budżetów wojewódzkich oraz banków spółdzielczych.
Jak zauważył Grzegorz Flanz, prezes Gospodarczego Banku Spółdzielczego w Barlinku, wdrożenie mechanizmu dotacyjnego skłoniłoby banki spółdzielcze do zaniechania kurczenia sieci bankomatowej. Z drugiej strony, transformacja roli pracownika banku spółdzielczego, który ma w coraz większym stopniu stawać się doradcą klienta, wzmacnia znaczenie obsługi gotówkowej poprzez bankomaty, a nie obsługę w oddziale. Utrzymywanie sieci bankomatów może być także postrzegane przez klientów jako element poprawy atrakcyjności oferty współpracy banku z klientem.
Także Dariusz Marcjasz, Country Manager, Euronet Polska podkreślił, że z uwagi na nierynkowe stawki opłat interchange (nieaktualizowane od blisko 15 lat!) wypłaty bankomatowe są nierentowne – nawet dla dużych operatorów, takich jak Euronet. W przypadku banków spółdzielczych problem ten jest jeszcze większy, przez co banki muszą subsydiować wypłaty bankomatowe poprzez np. wyższe opłaty za prowadzenie rachunku.
Zapis webinarium możliwy jest do odtworzenia na stronie Programu Analityczno-Badawczego: www.pabwib.pl
Raport badawczy ukaże się na stronie Programu po 6 listopada.
Zapraszamy też do zarejestrowania udziału w kolejnych webinarach PAB WIB – ich plan do końca bieżącego roku przedstawia się następująco:
- Dostępność usług bankowych dla konsumentów o specjalnych potrzebach w świetle nowych wymogów prawnych - dr A. Warchlewska - 14.11.2024 (czwartek)
- Nowoczesne metody wspomagania zarządzania finansami osobistymi na przykładzie usługi robo-advice - dr hab. K. Waliszewski - 22.11.2024 (czwartek)
- Tożsamość cyfrowa. Regulacje europejskie - dr hab. D. Szostek - 05.12.2024 (czwartek)
- Zdrowie finansowe Polaków - dr hab. K. Sekścińska - 18.12.2024 (środa)
- Raport kwartalny za 3 kw. 2024 - ZBiA, K. Sobolewski, dr W. Zatoń - 15.01.2025 (środa)
Z archiwalnymi webinarami, zorganizowanymi dotychczas w ramach Programu można się zapoznać w ramach playlisty PAB WIB: https://www.youtube.com/@portalBANKpl/playlists
Wszystkie raporty badawcze wykonane w ramach PAB WIB można pobrać bezpośrednio w formacie pdf ze strony Programu: www.pabwib.pl